Ebeveynleri olarak çocuğunuzun dünya üzerindeki rehberleri olmanın yanında ilk ve en sevdiği oyun arkadaşınız. Çocuğunuz hayatının en başından itibaren her hareketinizde sizi izliyor, dinliyor, bağ kuruyor, oynuyor. Tüm bunlarla dünyayı öğreniyor ve araştırıyor.
Çocukların hayatında oyun bu kadar merkezi bir yerdeyken, oyun zamanlarını çocuğunuzun dünyayı keşfedebilmesi adına daha faydalı hale getirecek 6 ipucu:
- Çocuğunuzun yönlendirmesine izin verin.
Çocuğunuzun bir nesne veya oyuncak ile ne yaptığını görün. O oyuncak için ‘doğru’ oynayış bu değil belki ancak sizin için ‘yeni bir yol’. Bu, çocuğunuzun öz değerini geliştirecek bir yaklaşım olacaktır. “Ben bu oyuncakla böyle oynuyorum, annem/babam da müdahale etmiyor, o halde ben içinden gelen sese kulak verince doğru kararlar verebilen biriyim.” şeklinde düşünecektir. Sizin müdahaleniz olmadan kendi kurduğu düzende ona ve yöntemlerine verdiğiniz değeri hissedecektir.
Haemin Sunim, Yalnızca Yavaşladığında Görebileceğin Şeyler isimli kitabında “Dünya hızlı hareket ediyor ama bu bizim de hızlı hareket etmemiz gerektiği anlamına gelmiyor.” der. Modern hayattaki hızımızdan dolayı çocuklarla kurduğumuz ilişkide de hızı arıyor olabiliyoruz. Çocuğunuza bir oyuncağın nasıl çalışabildiğini göstermek, ona nasıl oynandığını hemen anlatıp oynamasını sağlamak konusunda heyecanlı olabilirsiniz ancak bunun yerine onların keşifleri daha kıymetlidir. Başlangıç için oyunun ilk adımını siz atabilirsiniz, önemli olan denemesi için çocuğunuzu cesaretlendirmeniz.
- Çocuğunuzun sinyallerini okumaya çalışın.
Çocuğunuz dil gelişimi gereği henüz kendini sözcüklerle ifade edemiyor olabilir. Oyundan sıkıldığını ya da o oyunda zorlandığını yüz ifadeleriyle, jestleriyle belli eder. Bu ipuçlarını takip etmek size çocuğunuzun hangi aktiviteleri tercih ettiğini anlatabilir, çocuğunuzu daha iyi tanımanızı sağlar.
- Oyun alanını kontrol edin.
Oyun alanı çocuğunuz için güvenli mi? Koşmak, top oynamak veya resim yapmak gibi seçtiğiniz etkinlik açısından uygun bir yer mi?
Bazen çocuklar aynı oyunu tekrar tekrar oynamak, aynı şeyi ard arda yapmak ister. Bu anne ve babalar için sıkıcı gibi gözükse de çocuk için her defasında heyecan vericidir, o nesnenin/oyunun/aktivitenin farklı yanlarını keşfe çıkmıştır. Özellikle yeni karşılaştığı şeyler onun için zorlu bir görevdir ve bu görevde ustalaşmak ister, pratik yapar. Nihayet tek başına yapabildiğinde ise kendini başarılı ve yetkin hisseder. Bir şeyleri tek başlarına yapabildikçe yeni şeyler öğrenmek için olan isteği de artacaktır. Dolayısıyla, bir dahaki sefere bir oyuncaktan sıkıldığınızda o oyuncağı saklamadan önce, tekrarın çocuğunuzun gelişiminde oynadığı rolü hatırlayın.
- Oyunları/ oyun alanlarını çocuğunuzun ihtiyacını karşılayacak şekilde uyarlayın.
Belli kriterleri dikkate almanız oyun zamanını çocuğunuz için eğlenceli ve oyun ortamını da uygun bir hale getirmenize yardımcı olabilir: Çevre oyun için uygun ve rahat mı, çevrede çocuğunuzun birlikte oynayabileceği akranları var mı?
Öz değerimizin ve öz güvenimizin ilk geliştiği yer aile yaşantımızdır. Çocuğunuzla ne kadar sık oyun oynar ve yarattı dünyada yer alırsanız kendisini o kadar değerli hissedecektir.
Tips on Playing with Babies and Toddlers. (n.d.). https://www.zerotothree.org/resources/1081-tips-on-playing-with-babies-and-toddlers sitesinden derlenmiştir.
Yazan: Psk. İrem Bulut
